بررسی انواع اعتیاد + راه های درمان (لیست 21 تایی)
اعتیاد چه انواعی دارد و راههای درمان آن
انواع اعتیاد بر اساس نوع ماده یا فعالیت، الگوهای رفتاری و پیامدهای روانی و فیزیکی طبقهبندی میشود. بطورکلی ما 3 نوع اعتیاد داریم که عبارتند از: اعتیاد فیزیکی، اعتیاد رفتاری و اعتیاد شیمیایی. در این مطلب قصد داریم تا به بررسی انواع اعتیاد و راه درمان آنها بپردازیم. بنابراین اگر شما یا اطرافیان دچار هر نوع اعتیاد و یا مشتاق یادگیری هستید، با ما همراه باشید.
انواع اعتیاد چیست؟ |
|
اعتیادهای فیزیکی کدامند؟
اعتیاد فیزیکی به اختلالاتی اطلاق میشود که با استفاده مزمن یا مداوم از داروها و مواد مخدر همراه است و باعث ایجاد تحمل میشود. انواع اعتیاد فیزیکی شامل اعتیاد به الکل، تنباکو، اپیوئیدها، ماریجوانا، داروهای تجویزی، مواد استنشاقی، PCP، آمفتامین، کوکائین و هالوسینوزنها میشود که در ادامه هر کدام را بررسی خواهیم کرد:
اعتیاد به الکل
این اعتیاد با “وابستگی و نوشیدن اجباری الکل” شناخته میشود که منجر به از دست دادن کنترل مصرف و عواقب منفی برای سلامت و کیفیت زندگی فرد خواهد شد. اعتیاد به الکل میتواند باعث اختلالات کبدی، بیماریهای قلبی و تنفسی و مشکلات روانی گردد. بنابراین افرادی که دچار آن هستند، باید هر چه سریعتر برای ترک آن اقدام کنند. درمان اعتیاد به الکل معمولاً شامل سم زدایی تدریجی‚ داروها، درمانهای رفتاری و گروههای حمایتی است.
اعتیاد به تنباکو
اعتیاد به تنباکو به وابستگی شدید محصولات تنباکویی (به دلیل خاصیت اعتیادآور نیکوتین) اطلاق میشود. نیکوتین اثرات روانگردان بر مغز دارد که شامل احساس لذت، آرامش و کاهش خستگی است اما در مجموع عوارض آن از اثرات مثبتی که دارد بیشتر خواهد بود. درمان اعتیاد به تنباکو عمدتاً شامل مشاوره و درمان جایگزینی نیکوتین است.
اعتیاد به مخدرها یا مواد افیونی
اعتیاد به اپیوئیدها با جستجوی اجباری دارو و مصرف آن، از جمله داروهای مسکن تجویزی و مواد مخدر غیرقانونی مانند هروئین، حتی با وجود عواقب منفی، همراه است. این اعتیاد باعث اختلال در عملکرد شناختی و رفتاری فرد میشود. درمان آن معمولاً شامل داروهایی مانند متادون، بوپرنورفین و نالتروکسان است.
اعتیاد به ماریجوانا (کانابیس ها)
اعتیاد به ماریجوانا با مصرف مداوم این ماده، حتی در صورت عواقب منفی برای سلامت روان و جسم، مشخص میشود. درمان اعتیاد به کانابیس به طور معمول شامل مشاوره و درمانهای رفتاری است.
اعتیاد به داروهای تجویزی
نوعی از اعتیاد فیزیکی بوده که شامل مصرف اجباری و نادرست داروهای تجویزی، به ویژه داروهای مسکن و داروهای درمانی اختلالات روانی است. این اعتیاد منجر به بروز مشکلات جسمی مانند افسردگی تنفسی، مشکلات قلبی و کبدی و افزایش خطر اوردوز میشود. همچنین مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی و اختلالات شناختی را به همراه دارد. درمان اعتیاد به داروهای تجویزی، شامل سمزدایی و مشاوره ترک اعتیاد است.
اعتیاد به موادی استنشاقی
از جمله انواع اعتیاد فیزیکی بوده و شامل استنشاق بخارات مواد شیمیایی مانند چسب، اسپری مو و سوخت است که باعث تغییرات ذهنی و احساس سرخوشی میشود. استفاده مداوم آن میتواند به مسمومیت، توهمات و حتی بیهوشی و مرگ بیانجامد. درمان این نوع اعتیاد، شامل سمزدایی پزشکی و برنامههای بازتوانی هست.
اعتیاد به PCP
به مصرف غیرقابل کنترل فن سیکلیدین گفته میشود که باعث توهمات و جداشدگی از واقعیت میگردد. درمان این نوع اعتیاد به مواد مخدر، شامل دارو برای تسکین علائم ترک و تغییر رفتار از طریق مشاوره است.
اعتیاد به محرک ها
شامل وابستگی به مصرف محرکهای قوی مانند آمفتامین بوده که باعث افزایش انرژی و سرخوشی میشود. ترک آن میتواند علائمی مانند روانپریشی و افسردگی ایجاد کند و درمان اعتیاد به محرکها شامل رفتار درمانی و دارو برای علائم ترک است.
اعتیاد به کوکائین
به مصرف مداوم کوکائین اشاره دارد که باعث افزایش انرژی و خلقوخوی مثبت میشود، اما عوارضی مانند مشکلات قلبی و روانی به همراه دارد. درمان اعتیاد به کوکائین، از طریق دارو و درمانهای رفتاری قابل انجام است.
اعتیاد به توهمزاها
به مصرف داروهایی مانند LSD که ذهن و احساسات فرد را تغییر میدهد، گقته میشود. این مواد ممکن است باعث اضطراب و اختلالات روانی شوند و درمان آن شامل داروهای کمکی و درمانهای رفتاری است.
باید بدانید که ترک اعتیاد به مواد مخدر یا درمان اختلال مصرف مواد اغلب نیازمند دریافت کمک تخصصی است و بهترین درمان ها برای ترک مواد مخدر شامل ترکیبی از رویکردهای سم زدایی، دارودرمانی و روان درمانی میباشد.
اعتیادهای رفتاری کدامند؟
اعتیادهای رفتاری، اعتیادهایی هستند که به جای مواد مخدر، به رفتارهای ناسازگارانه و اجباری تعلق دارند. انواع اعتیاد رفتاری شامل اعتیاد به جنسیت، غذا، پورنوگرافی، ورزش، کار، خودآسیبی، مذهب، خرید، بازیهای ویدیویی، قمار و اینترنت میشود. علل بروز این نوع اعتیاد به فاکتورهای ژنتیکی، تأثیرات محیطی مانند دینامیک خانواده و تجربیات رفتاری و اختلالات روانی همزمان برمیگردد.
درمان اعتیاد رفتاری، عمدتاً از طریق مداخلات روانشناختی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، مصاحبه انگیزشی (MI) و برنامههای 12 مرحلهای انجام میشود. همچنین، برخی داروهایی که برای درمان اعتیاد به مواد مخدر استفاده میشوند، مانند نالتروکسان، در درمان اعتیاد به قمار و اختلالات مشابه مؤثر هستند.
بیایید به بررسی انواع اعتیاد رفتاری بپردازیم:
اعتیاد به رابطه جنسی
اعتیاد به سکس به تمایل اجباری به رفتارهای جنسی و افکار مرتبط با آن اطلاق میشود که فرد برای رسیدن به لذت مشابه با مصرف مواد مخدر به آن نیاز دارد. این اعتیاد میتواند تأثیرات منفی بر روابط، احساس گناه، بیماریهای مقاربتی و مشکلات قانونی داشته باشد. درمان آن شامل تجویز دارو، رواندرمانی و گروههای حمایتی است.
اعتیاد به غذا خوردن
اعتیاد به غذا زمانی رخ میدهد که فرد به برخی غذاها وابسته شده و تمایلات شدید به خوردن آنها پیدا میکند. این مشکل میتواند منجر به مشکلات روانی مانند افسردگی، اختلالات تغذیهای و بیماریهای جسمانی مانند چاقی و دیابت شود. درمان اعتیاد به خوردن، به شیوههای ترکیبی شامل رواندرمانی، دارو و حمایت اجتماعی نیاز دارد.
اعتیاد به پورن
از جمله انواع اعتیاد رفتاری، اعتیاد به پورن است و زمانی بروز میکند که فرد بهطور اجباری به تماشای پورنوگرافی پرداخته و این رفتار کیفیت زندگی او را تحت تأثیر قرار میدهد. این اعتیاد میتواند باعث انزوا اجتماعی، مشکلات در روابط و کاهش رضایت جنسی شود. درمان شامل مشاوره، دارو و تغییر سبک زندگی است.
اعتیاد به ورزش
اعتیاد به ورزش به رفتار اجباری برای انجام ورزشهای بیش از حد و آسیبرسان گفته میشود. این اعتیاد میتواند منجر به آسیبهای جسمی، اختلالات روانی و مشکلات بدنی مانند اختلالات تغذیهای شود. درمان شامل رواندرمانی و تغییرات رفتاری است تا فرد بتواند به ورزش بهطور متعادل ادامه دهد.
اعتیاد به کار
اعتیاد به کار به وابستگی افراطی به کار گفته میشود که سلامت جسمی و روانی فرد و روابط اجتماعی او را تحت تأثیر قرار میدهد. علائم آن شامل استرس مزمن، خستگی، بیخوابی، کاهش بهرهوری و افسردگی است. عواملی مانند تمایل به کمال، فشار اجتماعی و مشکلات روانی میتوانند منجر به این نوع اعتیاد شوند. درمان اعتیاد به کار، معمولاً شامل رواندرمانی، مشاوره و تغییرات سبک زندگی است.
اعتیاد به خرید
اعتیاد به خرید به تمایل اجباری به خریدهای بیرویه گفته میشود که معمولاً برای مقابله با استرس و اضطراب یا برای لذت بردن از هیجان خرید رخ میدهد. این اعتیاد میتواند مشکلات مالی و جمعآوری اجناس بیمورد را به همراه داشته باشد. درمان آن معمولاً شامل رواندرمانی و درمانهای شناختی-رفتاری (CBT) است.
اعتیاد به خودآزاری
اعتیاد به خودآزاری به رفتار اجباری آسیب رساندن به خود برای مقابله با استرس یا تنظیم احساسات گفته میشود. این اعتیاد میتواند منجر به آسیبهای جسمی، انزوای اجتماعی و مشکلات روحی مانند احساس گناه و افسردگی شود. عوامل مختلفی مانند تروما، مشکلات روانی و فشار همسالان میتوانند در ایجاد این اعتیاد نقش داشته باشند. درمان آن شامل رواندرمانی، گروههای حمایتی و دارو هست.
اعتیاد به بازیهای ویدیویی
اعتیاد به بازیهای ویدیویی به وابستگی افراطی به بازیهای ویدیویی گفته میشود که منجر به مشکلات جسمی و روانی مانند کاهش عزت نفس، اختلالات خواب، و کاهش تواناییهای اجتماعی و تحصیلی میگردد. درمان معمولاً شامل رواندرمانی، مشاوره و تغییرات در سبک زندگی است تا فرد به بازیهای متعادلتر و سالمتری روی آورد.
اعتیاد به قمار
اعتیاد به قمار به رفتار اجباری قمار و شرطبندی گفته میشود که فرد نمیتواند از آن دست بکشد، حتی اگر منجر به مشکلات مالی، اجتماعی و روانی شود. درمان این اعتیاد معمولاً شامل ترکیبی از مشاوره، درمانهای شناختی-رفتاری و داروها همراه است.
علاوه بر این اعتیادها، اعتیاد اینترنتی و گوشی، اعتیاد به مذهب، انواع اعتیاد به فضای مجازی، اعتباد به جراحی زیبایی و… نیز جز دسته بندی انواع اعتیاد رفتاری قرار میگیرد. ترک اعتیاد رفتاری با کمک مشاور و روانشناس ترک اعتیاد امکانپذیر خواهد بود.
شماره مشاور و روانشناس ترک اعتیاد: 02152402
اختلال کنترل تکانه
اختلالات کنترل تکانه به گروهی از شرایط روانی اشاره دارند که با دشواری در مقابله با میلها یا تکانههای مضر برای خود یا دیگران همراه هستند. افرادی که دچار این اختلالات هستند، تمایل شدیدی برای انجام رفتارهای خاص دارند، حتی اگر عواقب منفی آن را بدانند.
علل این اختلالات به ژنتیک، تغییرات شیمیایی مغز، سوءاستفاده یا بیتوجهی در کودکی، وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین و روابط نامناسب با همسالان برمیگردد. درمان این اختلالات معمولاً شامل درمانهای روانشناختی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) و داروهایی مانند ضدافسردگیها، تثبیتکنندههای خلقی، آنتیسایکوتیکهای غیرمعمول و داروهای ضد تشنج است. انواع اعتیاد اختلالات تکانه شامل موارد زیر است:
اختلال انفجاری دورهای
این اختلال با بروز حملات ناگهانی و غیرقابل کنترل خشم همراه بوده و فرد ممکن است به طور غیرمتناسب و شدید واکنشهای خشونتآمیز نشان دهد. درمان آن شامل رواندرمانی و داروهایی مانند ضدافسردگیها و داروهای تثبیتکننده خلق میباشد.
سرقت بیدلیل
افراد مبتلا به این اختلال تمایل غیرقابل کنترلی برای سرقت اشیاء دارند، بدون اینکه نیازی به آنها داشته باشند. درمان این نوع اعتیاد، شامل رواندرمانی و داروهایی مانند نالتروکسان (آنتاگونیست اپیوید) است.
آتشافروزی
این اختلال با تمایل غیرقابل کنترل برای آتش زدن اشیاء همراه است. درمان اعتیاد به آتش افروزی، ترکیبی از رواندرمانی و داروهایی مانند SSRIها (مهارکنندههای بازجذب سروتونین) و آنتیسایکوتیکهای غیرمعمول هست.
کندن مو
افراد مبتلا به این اختلال به طور مکرر و غیرقابل کنترل موهای خود را میکشند. درمان معمولاً شامل آموزش بازخورد عادت (HRT)، گروههای حمایتی و داروهایی مانند ضدافسردگیها است.
کندن پوست
افراد مبتلا به این نوع اعتیاد روانی، پوست خود را به طور مکرر میکَنند، که ممکن است منجر به زخم و آسیب به پوست شود. درمان شامل درمان شناختی-رفتاری، آموزش بازخورد عادت و داروهایی مانند ضدافسردگیها است.
در مجموع، درمان اختلالات کنترل تکانه به ترکیبی از رواندرمانی و داروها نیاز دارد تا به فرد کمک کند رفتارهای غیرقابل کنترل را مدیریت کند.
آیا درمان بر اساس انواع اعتیاد تغییر میکند؟
درمان اعتیاد بر اساس انواع مختلف اعتیاد تغییر میکند، چه اعتیاد جسمی باشد و چه رفتاری. هدف اصلی درمان، برطرف کردن نیازهای خاص هر بیمار است. عوامل مهمی مانند نوع اختلال اعتیاد، مدت و شدت استفاده و پیامدهای آن برای فرد باید در نظر گرفته شود. درمان اعتیاد باید متناسب با ویژگیهای فردی بیمار و نوع ماده یا رفتار مورد استفاده تنظیم شود تا به بازگشت موفق فرد به جامعه و زندگی کاری و خانوادگی کمک کند.
چگونه بفهمیم که چه نوع اعتیادی داریم؟
برای شناسایی نوع اعتیاد خود، باید به رفتارها و تمایلاتی که نشان میدهید توجه کنید. چند گام برای کمک به درک این موضوع:
- ارزیابی خود: رفتارها و الگوهای خود را بررسی کنید. آیا میل شدید، علائم ترک یا مشکل در کنترل استفاده از ماده یا رفتار دارید؟
- شناسایی الگوها: الگوهایی مانند افزایش تحمل، زمان یا پول زیاد صرف کردن، یا پیامدهای منفی در زندگی شخصی و حرفهای را شناسایی کنید.
- تحقیق: در مورد انواع اعتیاد (جسمی و رفتاری) و علائم خاص هرکدام مطالعه کنید.
- مشاوره با حرفهای: از یک متخصص بهداشت یا مشاور اعتیاد کمک بگیرید تا ارزیابی دقیقتری انجام دهد و درمان مناسب را پیشنهاد کند.
- توجه به اثرات: به تاثیرات استفاده از ماده یا رفتار بر سلامت جسمی، روانی و روابط خود دقت کنید.
- پشتیبانی: به گروههای حمایتی یا جوامع آنلاین بپیوندید تا از تجربیات دیگران مطلع شوید.
- یادداشتبرداری: یک دفترچه برای ثبت احساسات، افکار و اعمال مرتبط با اعتیاد نگه دارید تا الگوها و تغییرات قابل شناسایی شوند.
- مراجعه به درمان دوگانه: اگر فکر میکنید مسائل روانی دیگری در کنار اعتیاد وجود دارد، به دنبال ارزیابی و درمان جامع بروید.
- بازخورد از دیگران: از دوستان و خانواده بخواهید تا نظرشان را درباره علائم اعتیاد شما بگویند.
- اقدام: پس از درک نوع اعتیاد، گامهای عملی برای ترک اعتیاد و تغییرات سبک زندگی خود بردارید.
آیا علائم اعتیاد بر اساس نوع اعتیاد تغییر میکنند؟
بله، علائم اعتیاد بر اساس انواع آن تغییر میکنند. در اعتیاد فیزیکی، وابستگی به مواد، علائم رایج اختلال مصرف مواد مانند افزایش تحمل، علائم ترک و نیاز اجباری به مصرف ماده به رغم پیامدهای منفی وجود دارد. این علائم معمولاً شامل تمایلات شدید و ناراحتی جسمی و روانی هستند. اما در اعتیاد رفتاری، مانند قمار، علائم شامل پیشفکر کردن مداوم درباره رفتار، از دست دادن کنترل و ادامه رفتار علیرغم آسیب به سلامت و روابط است.
برای مثال، در اعتیاد به الکل علائمی چون لرزش و تعریق در زمان ترک وجود دارد، در حالی که در اعتیاد به قمار، فرد به رغم زیانهای مالی زیاد، همچنان به قمار ادامه میدهد. در هر دو نوع اعتیاد، ناتوانی در کنترل رفتار و پیامدهای منفی دیده میشود، اما علائم بسته به ماهیت اعتیاد متفاوت است.
برای درمان انواع اعتیاد با ونک کلینیک تماس بگیرید
برای درمان انواع اعتیاد، کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد ونک خدمات متنوعی ارائه میدهد که شامل موارد زیر است:
- مشاوره تخصصی اولیه: ارزیابی وضعیت فرد و انتخاب بهترین روش درمان.
- سمزدایی: با استفاده از روشهای مدرن و تحت نظارت تیم پزشکی.(برای درمان و ترک مواد مخدر)
- استفاده از روان درمانی برای غلبه بر انواع اعتیاد(فیزیکی و رفتاری): شامل جلسات انفرادی، خانوادگی و گروهدرمانی.
- درمانهای دارویی: برای کنترل علائم ترک و تثبیت وضعیت بیمار.
- پیگیری پس از ترک: ارائه برنامههای حمایتی برای جلوگیری از بازگشت به مصرف.
بنابراین چه به دنبال ترک مواد مخدر و درمان اختلال مصرف مواد باشید و چه بخواهید برای درمان اعتیاد رفتاری اقدام کنید، میتوانید به کلینیک ونک مراجعه کنید. تیم متخصص سلامت روان و پزشکان مجرب ونک کلینیک آماده ارائه خدمات درمانی با به روزترین روشهای علمی هستند. برای اطلاعات بیشتر و تعیین وقت همین حالا با کلینیک ونک تماس(02152402) بگیرید و اولین گام را برای رهایی خودهمین امروز بردارید.
سوالات متداول
تعریف اعتیاد از نظر روانشناسی
از نظر روانشناسی، اعتیاد به معنای وابستگی شدید روانی و جسمی به یک ماده یا رفتار است که با عدم توانایی در کنترل مصرف یا انجام آن همراه است، حتی زمانی که پیامدهای منفی آشکاری دارد. اعتیاد معمولاً شامل تغییرات در مغز میشود که چرخه پاداش و انگیزه را مختل کرده و باعث میشود فرد برای تجربه لذت یا رفع ناراحتی به ماده یا رفتار وابسته شود.
انواع اعتیاد چیست؟
این وابستگی میتواند به مواد (مانند مواد مخدر، الکل) یا رفتارها (مانند قمار، بازیهای ویدئویی) باشد. درمان اعتیاد نیازمند رویکردی چندجانبه شامل حمایت روانی، درمان دارویی و تغییر سبک زندگی است.
انواع اعتیاد فیزیکی چیست؟
اعتیاد فیزیکی میتواند شامل اعتیاد به مواد مخدر (مانند تریاک، هروئین، ماریجوانا)، اعتیاد به الکل، اعتیاد به نیکوتین (سیگار و دخانیات)، اعتیاد به داروهای تجویزی (مانند آرامبخشها و مسکنها)، اعتیاد به کافئین، اعتیاد به استروئیدها و مواد نیروزا و اعتیاد به مواد استنشاقی (مانند چسب و تینر) باشد.
درمان اعتیاد فیزیکی چگونه است؟
درمان اعتیاد فیزیکی شامل سمزدایی پزشکی برای پاکسازی بدن از ماده اعتیادآور، درمان دارویی برای کنترل علائم ترک و حمایت روانی بهمنظور مدیریت استرس و پیشگیری از بازگشت به مصرف است. این فرآیند معمولاً تحت نظارت تیمهای تخصصی در کلینیکهای درمان اعتیاد انجام میشود.
انواع اعتیاد رفتاری چیست؟
اعتیادهای رفتاری شامل اعتیاد به قمار، اعتیاد به اینترنت و شبکههای اجتماعی، اعتیاد به بازیهای ویدئویی، اعتیاد به خرید، اعتیاد به کار، اعتیاد به خوردن یا پرخوری، اعتیاد به رابطه جنسی یا پورنوگرافی و اعتیاد به ورزش بیش از حد است.
درمان و ترک اعتیاد رفتاری چگونه است؟
کدام یک از انواع اعتیاد برای وضعیت مالی خطرناکترین است؟
اعتیاد به قمار به عنوان خطرناکترین نوع اعتیاد برای وضعیت مالی شناخته میشود. افراد مبتلا به این نوع اعتیاد با وجود زیانهای مالی، همچنان به قمار ادامه میدهند. این امر میتواند منجر به بدهیهای بزرگ، ورشکستگی و مشکلات مالی جدی شود.
کدام نوع اعتیاد برای وضعیت جسمی خطرناکترین است؟
اعتیاد به مواد مخدر اپیوئیدی، مانند هروئین و مسکنهای تجویزی، برای وضعیت جسمی بسیار خطرناک است. این اعتیاد باعث وابستگی فیزیکی، کاهش توانایی تنفس، اوردوز، بیماریهای عفونی و مشکلات قلبی و گوارشی میشود.
کدام نوع اعتیاد برای وضعیت روانی خطرناکترین است؟
اعتیاد به کوکائین به شدت برای وضعیت روانی مضر است. افراد مبتلا به این اعتیاد ممکن است دچار اختلالات خلقی مانند اضطراب، افسردگی و روانپریشی (هذیان و توهمات) شوند که توانایی عملکرد روانی و اجتماعی آنها را تحت تأثیر قرار میدهد.
از انواع اعتیاد کدام مورد برای وضعیت اجتماعی خطرناکترین است؟
اعتیاد به الکل برای وضعیت اجتماعی بسیار خطرناک است. مصرف زیاد الکل میتواند روابط فرد با خانواده، دوستان و همکاران را تخریب کند و منجر به مشکلات قانونی مانند بازداشت به دلیل رانندگی در حالت مستی و از دست دادن شغل شود.
منبع: diamondrehabthailand